ارزیابی وراثت‌پذیری و پارامتر‌های ژنتیکی عملکرد دانه و صفات مهم زراعی در لاین‌های ذرت (Zea mays L.) با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل‌ها

نویسندگان

  • عبداللهی, محمدرضا دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
  • قنبری, فریبرز دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده مقاله:

اولین گام در به­نژادی یک صفت، داشتن آگاهی کافی از پارامترهای ژنتیکی شامل نحوه وراثت­پذیری و نوع عمل ژن­­ها برای آن صفت می­باشد. روش تجزیه میانگین نسل­ها به دلیل خطای برآورد کم­تر، یکی از بهترین روش­های برآورد پارامتر‌های ژنتیکی محسوب می‌شود. هدف تحقیق حاضر برآورد وراثت­پذیری، تعیین تعداد و نوع عمل ژن‌ها برای برخی از صفات مهم اگرومورفولوژیک در ذرت بود. برای این منظور  بذور شش نسل­ P1، P2، F1، F2، BC1 و BC2  در طی دو سال متوالی تهیه و  در سال 1394 در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفتند.  نتایج تجزیه واریانس وزنی نشان دهنده تفاوت معنی­دار بین نسل­ها و امکان اجرای تجزیه میانگین نسل­ها برای کلیه صفات مورد نظر بود. صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، قطر چوب بلال و درصد چوب بلال توسط اثرات افزایشی و غالبیت نسبی کنترل می­شدند و در کنترل سایر صفات، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثر اپیستاری نیز نقش داشت. برای اغلب صفات، تفاوت بین دو جزء غالبیت و افزایشی زیاد و میانگین درجه غالبیت ژنی، بزرگ­تر از یک بود که این موضوع نشان دهنده سهم بیش­تر اثرات غیرافزایشی و در نتیجه اهمیت هتروزیس در بروز این صفات بود. بیش­ترین مقدار هتروزیس نسبی و هتروبلتیوسیس مثبت و معنی­دار به ترتیب مربوط به صفات زیست توده بلال و عملکرد دانه در بلال بود. وراثت­پذیری عمومی و خصوصی صفات، به­ترتیب در دامنه 41/62 تا 06/90 و 43/3 تا 40/60 درصد برآورد شدند. حداقل تعداد ژن کنترل­کننده صفات در دامنه 03/0 تا 74/4 برآورد شدند. به­طور کلی، برخلاف عملکرد دانه،گزینش در نسل­های اولیه برای صفات مرتبط با عملکرد با وراثت­پذیری خصوصی بالا؛ازجمله طول بلال، قطر چوب بلال، وزن 250 دانه  و تعداد ردیف دانه در بلال، منجر به بهبود عملکرد دانه در نسل­های پیشرفته خواهد شد. علاوه بر این، با توجه به وراثت پذیری خصوصی بالا برای صفت در صد چوب بلال (4/60 درصد)،  انتخاب در نسل­های اولیه برای کاهش درصد چوب بلال، تا حدی که منجر به کاهش معنی­دار وزن کلی بلال نشود، باعث افزایش شاخص برداشت بلال و در نتیجه بهبود عملکرد دانه ذرت خواهد شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پارامترهای ژنتیکی و ترکیب‌پذیری صفات مهم زراعی کنجد با استفاده از روش دی‌آلل‌کراس

شناخت و درک صحیح از نوع کنترل ژنتیکی صفات، ترکیب پذیری و ساختار ژنتیکی ارتباط مستقیمی با موفقیت برنامه‌های به‌نژادی دارد. در این بررسی پارامتر‌های ژنتیکی مربوط به صفات زراعی و عملکرد با استفاده از روش یک گریفینگ و مدل مخلوط B برای هفت رقم و لاین کنجد شامل اولتان، داراب1، ورامین 2822، دشتستان2، کرج1، زودرس فلسطینی و TLHE همراه با 42 ترکیب دورگ حاصل از آن‌ها به صورت دی‌آلل کامل مورد ارزیابی قرار ...

متن کامل

ارزیابی اثر محلول‌پاشی سلنات سدیم بر عملکرد و برخی صفات زراعی ذرت Zea Mays L.))

     به‌منظور ارزیابی اثر سلنیوم روی برخی صفات زراعی ارقام مختلف ذرت آزمایشی در منطقه پیران پیرانشهر واقع در آذربایجان غربی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شش رقم ذرت (BC666، ZP677، AS73، AS160، AS72، AS42) و پنج سطح سلنیوم (شاهد، 081/0، 162/0، 243/0 و 324/0 گرم در لیتر) بود که به شکل سلنات سدیم مورد استفاده قرار گرفت. ...

متن کامل

بررسی کنترل ژنتیکی صفات مختلف در لاین های ذرت (.Zea mays L) از طریق تجزیه گرافیکی

برای بررسی کنترل ژنتیکی صفات مختلف در ذرت از یک تلاقی دای آلل چهارده لاین خالص استفاده شد. والدین و نسل F1 آن ها در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1385 در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به روش هیمن و جینکز (1954) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، وزن ص...

متن کامل

تجزیه و تحلیل گرافیکی صفات وابسته به عملکرد دانه در ذرت (.Zea mays L) با استفاده از تجزیه دای‌آلل در شرایط نرمال و تنش خشکی

This study was carried out in order to investigate the genetic structure of the F1 hybrids along with their parents (6 inbred lines) evaluated in field under normal and water stress regimes to determine the nature and magnitude of genetic variances and heritability estimates at dezful research station in safi abad, from 2012, using RCBD with three replications. Results analysis of variance show...

متن کامل

مطالعه ژنتیکی عملکرد و برخی صفات زراعی در جو با استفاده از تجزیه میانگین نسل‌ها

به منظور مطالعه نحوه توارث‌ صفات کمی مختلف در جو، تلاقی‌های ارقام ریحان × ماکوئی و کویر × ماکوئی مورد بررسی قرار گرفتند. در هر دو تلاقی والدین به همراه نسل‌های F1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ارزیابی شدند. در طول دوره رشد، از صفات مهم زراعی و عملکرد دانه یادداشت‌برداری به عمل آمد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که...

متن کامل

ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی لاین‌های ذرت (Zea mays L.)با استفاده از نشانگرهای ISSR

از آنجا که تولید بذر هیبرید نیار به انتخاب و تلاقی لاین‌های خالص مطلوب دارد لذا شناسایی لاین‌هایی با خصوصیات ژنتیکی مناسب یکی از اهداف اصلاح‌گران گیاه می‌باشد. در این مطالعه از نشانگر ISSR (Inter-simple sequence repeat) به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 100 لاین خالص ذرت استفاده شد. 16 آغازگر مورد استفاده، 81 مکان ژنی را تکثیر کردند که از بین آن‌ها 78 مکان ژنی (% 12/95) چندشکل بودند. آغازگرهای UBC82...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 2

صفحات  93- 107

تاریخ انتشار 2018-11

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023